ماده ۳۰ – وظایف و اختیارات اتحادیهها عبارت است از:
الف – ارائه پیشنهاد برای تهیه، تنظیم یا تغییر ضوابط صدور پروانه کسب و انواعپروانههای لازم برای مشاغل، به اتاق اصناف شهرستان.
ب – اجرای مصوبات و بخشنامههای هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت کهدرچارچوب این قانون به اتحادیهها ابلاغ میگردد.
تبصره – اتاق اصناف شهرستان موظف است مصوبات و بخشنامههای هیأت عالینظارت و کمیسیون نظارت را ظرف پنج روز از تاریخ دریافت به اتحادیهها ابلاغ کند. پس ازانقضای این مهلت، دبیرخانه هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت میتوانند بیواسطهمصوبات و بخشنامههای خود را به اتحادیهها برای اجرا ابلاغ کنند.
ج – ارائه پیشنهاد درباره امور اصناف به اتاق اصناف شهرستان.
د – صدور پروانه کسب با دریافت تقاضا و مدارک متقاضیان با رعایت قوانین ومقررات مربوط.
هـ – ابطال پروانه کسب و تعطیل محل کسب طبق مقررات این قانون و اعلام آن بهکمیسیون نظارت و جلوگیری از ادامه فعالیت واحدهای صنفی که بدون پروانه کسب دایرمیشوند یا پروانه آنها به عللی باطل میگردد.
و – تنظیم بودجه سال بعد و تسلیم آن تا آخر دی ماه هر سال به اتاق اصناف جهت رسیدگی و تصویب.
ز – تنظیم ترازنامه سالانه و تسلیم آن تا پایان خرداد ماه هر سال به اتاق اصناف برای رسیدگی و تصویب.
ح – ایجاد تسهیلات لازم برای آموزشهای مورد نیاز افراد صنفی به طور مستقل یا باکمک سازمانهای دولتی یا غیردولتی.
ط – تشکیل کمیسیونهای رسیدگی به شکایات، حل اختلاف، بازرسی واحدهایصنفی، فنی و آموزشی و کمیسیونهای دیگر مصوب هیأت عالی نظارت.
تبصره ۱ – اعضای کمیسیونهای مذکور بین سه تا پنج نفرند که از میان اعضایدارای پروانه کسب به پیشنهاد اتحادیه و تصویب اتاق اصناف ذیربط تعیینمیشوند.
تبصره ۲ – آئیننامه اجرایی این بند توسط دبیرخانه هیأت عالی نظارت و اتاق اصناف مراکز استانها تهیه و به تصویب وزیر صنعت معدن و تجارت خواهد رسید.
تبصره ۳ – درصورت بروز اختلاف صنفی بین افراد صنفی و اتحادیه، مراتب به اتاق اصناف جهت رسیدگی و صدور رأی ارجاع میشود. طرف معترض نسبت بهرأی صادر شده میتواند ظرف بیست روز اعتراض خود را به کمیسیون نظارت تسلیمدارد. نظر کمیسیون نظارت قطعی و لازمالاجراء خواهد بود. درصورت اعتراض هر یک ازطرفین میتوانند به مراجع ذیصلاح قضایی مراجعه کنند.
ی – وصول مالیات، عوارض و هزینه خدمات به نمایندگی از طرف وزارتخانهها، شهرداریها و سازمانهای وابسته به دولت.
ک – هماهنگی با شهرداری و شورای شهر به منظور ایجاد شهرکهای صنفی و تمرکزتدریجی کالاها و معاملات عمده فروشی در میادین و مراکز معین شهری متناسب بااحتیاجات شهر طبق مقررات و ضوابطی که بهتصویب کمیسیون نظارت برسد.
ل – ارائه پیشنهاد به منظور تعیین نرخ کالا و خدمات، حدود صنفی، تعدادواحدهای صنفی مورد نیاز در هر سال جهت صدور پروانه کسب به اتاق اصناف جهت رسیدگی و تصویب کمیسیون نظارت.
م – سایر مواردی که در این قانون پیشبینی شده است.
تبصره – در بخشها و شهرهای تابعه مرکز شهرستان که بنا به اعلام اتحادیهها وتصویب هیأت عالی نظارت انجام خدمات صنفی ازطریق اتحادیه مقدور نمیباشد. ادارات دولتی، شهرداریها، سازمانهای وابسته حسب مورد مجاز به انجام خدمات مذکورمیباشند.