اتحادیه صنایع شیمیایی و پلیمری شهرستان پردیس اتحادیه صنایع شیمیایی و پلیمری شهرستان پردیس
بیماری ایدز چیست؟
ویروس ایدز عضو خانواده‌ای از ویروس‌ها به نام رترویروس‌ها است که سلول‌های انسان را آلوده می‌کند و انرژی و مواد غذایی آن‌ها را صرف رشد و تکثیر خود می‌کند. این ویروس ابتدا در سلول‌های سفید که به طور طبیعی از بدن انسان در برابر ابتلای بیماری‌ها محافظت می‌کنند تکثیر پیدا می‌کند. بنابراین با حمله ویروس ایدز به سلول‌های سفید، سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف می‌شود و احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ها در او افزایش پیدا می‌کند. به منظور ابتلا به بیماری ایدز، فرد باید در معرض ویروس HIV قرار گرفته باشد، اما آلوده بودن به ویروس HIV، لزوماً به این معنا نیست که ویروس پیشرفت خواهد کرد و به ایدز تبدیل می‌شود.
شیوه انتقال ویروس HIV
ویروس HIV از طریق خون و فرآورده‌های آن، تزریق مشترک، انتقال از طریق مادر به جنین و برقراری رابطه جنسی منتقل می‌شود. این ویروس از طریق تماس‌های عادی مانند کار کردن با یکدیگر، هم صحبت شدن، همسفر بودن، دست دادن، بوسیدن و سوار شدن در تاکسی و اتوبوس انتقال پیدا نمی‌کند. استفاده از حمام یا سرویس بهداشتی عمومی و استخر نیز باعث آلوده شدن افراد به ویروس ایدز نخواهد شد. عطسه، سرفه و نیش حشرات نیز باعث انتقال بیماری از شخص آلوده به فرد سالم نخواهد شد. افراد باید به منظور پیشگیری از آلوده شدن به ویروس HIV، از مصرف مواد مخدر پرهیز کنند، از برنامه‌های درمانی و ترک اعتیاد استفاده کنند، از سرنگ‌های مشترک استفاده نکنند و از برقراری رابطه جنسی مخاطره‌آمیز دوری کنند.
علائم بیماری ایدز و نحوه تشخیص آن
بیماری ایدز معمولاً خود را با بروز علائمی مانند تب مکرر، خستگی مزمن، تورم غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل، کشاله ران و گردن، بروز زخم در دهان، زبان و ناحیه تناسلی، مشکلات پوستی، اسهال مکرر، کاهش حافظه، سردرگمی، کاهش وزن، اضطراب و افسردگی نشان می‌دهد. دوره نهفتگی این بیماری بین دو تا ۱۰ سال متغیر است. معمولاً بیمار در این دوران به صورت غیر طبیعی وزن خود را از دست می‌دهد. قطعی‌ترین راه تشخیص بیماری ایدز، آزمایش خون است که برای انجام آن لازم نیست فرد ناشتا باشد.
کیت تشخیص ایدز
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) کارآیی یک کیت آزمایش خانگی ایدز با عنوان Oraquick را تایید کرده است. این نخستین تست خانگی ایدز بوده که با قرار دادن سواب داخل دهان انجام می‌شود. اگر فردی احساس کند به بیماری ایدز مبتلا شده است پس از ورود ویروس به بدن فرد تقریباً یک تا ۶ ماه زمان لازم است تا یک تست استاندارد بتواند وجود آن را تشخیص دهد. البته نمونه‌ای از آزمایش تشخیص ایدز به نام ELISA وجود دارد که می‌تواند ویروس ایدز را تنها سه ماه پس از ورود به بدن شناسایی کند، زیرا حداقل سه ماه طول می‌کشد که بدن در برابر ویروس مورد نظر، آنتی بادی‌های قابل تشخیص تولید کند. نوعی دیگر از آزمایش نیز وجود دارد که با بررسی آنتی بادی‌ها و آنتی‌ژن p24، می‌تواند بیماری ایدز را یک ماه پس از آلوده شدن فرد تشخیص دهد. آنتی ژن‌ها موادی هستند که واکنش ایمنی در بدن ایجاد می‌کنند. علاوه بر این آزمایش بار ویروسی که به صورت مستقیم حجم ویروس‌ها را اندازه‌گیری می‌کند، برای تشخیص جدیدترین موارد ابتلا به ایدز به کار می‌رود.
روش‌های درمان بیماری ایدز
هنوز هیچ درمان قطعی برای ایدز کشف نشده است، بلکه تنها می‌توان این بیماری را کنترل کرد تا پیشرفت نکند. داروهای ضد HIV به افراد کمک می‌کند تا بتوانند سلامتی خود را برای مدت زمان طولانی حفظ کنند. برای مقابله با عفونت ناشی از ویروس HIV یا پیشگیری از پیشرفت آن ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. علاوه بر این داروهای ضد ویروسی مانند دیدانوزین، استاوودین، زالسی تابین، زیدوودین و داروهای مهار کننده پروتئیاز برای درمان عفونت ناشی از ویروس ایدز بسیار مفید بوده و ممکن است پیشرفت بیماری را به تاخیر بیندازد؛ البته این داروها را باید حتماً پزشک تجویز کند.
داروهای آنتی رترو وایرال یا رترو ویروسی داروهای ترکیبی است که ویروس را به صورت مشخص از بین نمی‌برد، بلکه چرخه عمر ویروس را در مراحل مختلف هدف قرار می‌دهد و در نتیجه قادر به تکثیر و ایجاد نسخه دیگری از خود نخواهد بود. اگر استفاده از این نوع داروها ادامه پیدا کند، تعداد ویروس‌ها به مقدار غیر قابل تشخیص خواهد رسید. بعضی از داروهای ذکر شده مانند زیدوودین می‌تواند احتمال انتقال ویروس را از مادر باردار به جنین کاهش دهد. از آنجایی که ویروس HIV بسیار پیچیده است و به سرعت تغییر می‌کند، هیچ واکسنی برای درمان یا پیشگیری از ابتلا به آن تولید نشده است. البته یک واکسن در آفریقای جنوبی تولید شده و به صورت آزمایشی به ۵۴۰۰ مرد و زن تزریق شده است که نتایج آن در سال ۲۰۲۱ مشخص خواهد شد.
شعار روز جهانی ایدز
شعار روز جهانی ایدز در سال ۱۴۰۳، “تامین حق سلامت با انتخاب مسیر درست ” است. این شعار نشان دهنده این است که پایان ایدز با پوشش همگانی خدمات پیشگیری ، تشخیص ، مراقبت و درمان است، وتوجه همه افراد در سال ۲۰۲۰، به همه‌گیری بیماری کرونا و نحوه تاثیر آن بر زندگی معطوف شده است. بیماری کرونا بار دیگر به همه ثابت کرد که در طول دوران همه‌گیری تا زمانی که همه افراد در امنیت نباشند هیچ کس ایمن نخواهد بود. شعار روز جهانی ایدز نیز به همین دلیل انتخاب شده است، اتحاد و همبستگی افراد با یکدیگر کلیدی برای پایان دادن به همه گیری‌هایی مانند ایدز و کرونا خواهد بود.